NEWSFLASH: veiling
Een overzicht van opmerkelijke kunstwerken in deze veiling
Anto-Carte, Karel Appel, Anna Boch, Fernando Botero, Jean Brusselmans, Lynn Chadwick, Christo, Emile Claus, Jan Cobbaert, Georges Collignon, Robert Combas, Wessel Couzijn, Salvador Dali, César De Cock, Raoul De Keyser, Wim Delvoye, Anna De Weert, Christian Dotremont, Raoul Dufy, Henri Evenepoel, Jan Fabre, Leonor Fini, Jean-Michel Folon, George Grard, Keith Haring, Floris Jespers, Oscar Jespers, Asger Jorn, Yves Klein, Kobe, Jannis Kounellis, Eugène Laermans, Eugène Leroy, René Magritte, Tony Matelli, Marc Mendelson, Henri Michaux, George Morren, Nam June Paik, Panamarenko, Constant Permeke, Rik Poot, Arne Quinze, Roger Raveel, Victor Servranckx, Léon Spilliaert, Walasse Ting, Luc Tuymans, Edgard Tytgat, Eugeen Van Mieghem, Jef Verheyen, Andy Warhol, Henri-Victor Wolvens, Rik Wouters, Ossip Zadkine
Aanbod
Op zaterdag 2 maart presenteert Galerij De Vuyst een piekfijne selectie unieke kunstwerken, van oude meesters tot hedendaags werk. Meer dan 600 schilderijen, sculpturen, grafiek en zo meer gaan onder de hamer, met veel aandacht voor topwerken van internationale kunstenaars. Het volledige aanbod wordt tentoongesteld van 21 tot 28 februari, een week waarin kunstliefhebbers zich kunnen komen verwonderen in onze zalen.
Highlights
Één van de blikvangers is het schilderij “Roll over mouse” (1983) uit de reeks Toy Paintings van Andy Warhol, een werk dat Popart-vibe schreeuwt. Al even iconisch is “Pop Shop III” van Keith Haring. De volledige suite van vier zeefdrukken van deze uitgave is een zeldzaamheid op veiling. Nam June Paik, pionier van de videokunst, tekent present met “Bogie and Ingrid” (1990), een groot werk in acryl en inkt met 3 Sony Watchman TV's. Van Christo is er een origineel werk uit de reeks “Wrapped trees” (1969).
Lot 436. Andy Warhol - Roll over mouse (1983) - Est. € 130.000-180.000
Ceci n’est pas une souris
Andy Warhol staat haast synoniem voor popart, de iconische kunststroming die ontstaan is in de jaren 60 als reactie op de massaconsumptie waaraan de maatschappij zich laafde. Stripverhalen, tv, reclame en industrie gaan de onderwerpen en vormgeving bepalen voor esthetische motieven. De handeling van het reproduceren, het eindeloos herhalen van hetzelfde beeld is hierbij een essentieel element. Op deze manier brengt Warhol zijn kunst tot bij het grote publiek, en maakt hij tegelijk serieproducten tot kunst.
De reeks Toy Paintings is een perfecte illustratie van Warhols visie op de consumptiemaatschappij en de iconografie uit de animatiewereld die hij graag hanteert. Krachtige kleuren trekken het oog, vormen zijn vlak, objecten zijn makkelijk herkenbaar en lijken te bewegen dankzij simpele hulplijnen. Het canvas van “Roll Over Mouse” staat bol van energie, met een onderwerp dat – letterlijk – even opgewonden is als de tijdsgeest die het representeert.
De “Roll Over Mouse” is gebaseerd op een opwindbare speelgoedmuis gefabriceerd in Japan. De verpakking bestond uit een eenvoudige kartonnen doos, rechthoekig met een aanlokkelijke illustratie van het speeltje in actie – klaar om in de winkelrekken elk kinderoog te verleiden. Warhol herneemt het onderwerp volledig, intensifieert de kleuren en voegt er artsy graphics en animaties aan toe. De afbeelding is gecropt zodat de compositie te klein lijkt om de vibrerende dynamiek van de muis te beheersen, die al rollend en draaiend alle kanten op schiet.
De oplettende kijker bemerkt dat “Roll Over Mouse” eigenlijk een representatie is van de doos die het speelgoed bevat, en niet van het object zelf. Het canvas is een verwijzing naar de referentie van de inhoud die de doos belooft. Warhol lijkt te suggereren dat zijn compositie veel meer bevat dan slechts een afbeelding, net zoals de verpakking suggereert dat er ook effectief speelgoed in zit. De kunstenaar creëert een metafoor waarin ruimte is om te spelen en te dromen. Zijn onderwerp heeft alle fysieke kenmerken van een speelgoedmuis: maar het blijft niet bij louter representatie. Hij gaat verder en weet de anticipatie van kinderlijk plezier op te wekken.
Fauvisme / expressionisme
Het Brabants fauvism wordt deze veiling vertegenwoordigd door enkele prachtige werken van Edgard Tytgat. Er is onder meer het olieverfschilderij “De school is uit” (1921), dat destijds tentoongesteld werd in de legendarische galerij Le Centaure, en het werk in aquarel “Diane et les trois chasseresses” (1950) dat voorheen afkomstig was uit de verzameling van kunstschrijver en -criticus Luc Haesaerts. “Matin en Banlieue – L’usine à Auderghem” (1914) is een vroeg werk in een opvallend kleurrijk palet van Jean Brusselmans. En niet te vergeten is het prachtige schilderij “Paysage aux oliviers” (1922-1926) in olieverf op doek van de Franse meester Raoul Dufy.
Lot 162. Raoul Dufy - Paysage aux oliviers (1922-1923) - Est. € 70.000-100.000
Mediterraan paradijs
De wieg van de Franse schilder Raoul Dufy stond in het Normandische Le Havre, maar het is vooral het zuiden van Europa dat figureert in zijn kunstwerken. Terwijl het ontwerp van Dufy’s vroegere experimenten à la Cézanne wat stroever was, ontluikt vanaf circa 1920 de vrijheid van zijn composities. Hij ondernam reizen naar onder andere Sicilië, waar de vergezichten van olijfbomen hem betoverden. De paradijselijke landschapseries die hij hier maakte kenmerken zich door een barokke grilligheid en diepe kleuren als edelstenen waarin de zon schittert.
“Paysage aux oliviers” toont een weelderige vegetatie van olijfbomen in een waaier van tinten groen onder een azuurblauwe hemel. De zon is niet te zien, maar straalt van rechts buiten de compositie zijn felle stralen over het landschap. Het licht en de zwierige stijl van de kunstenaar doen de kleuren dansen. In dit rijke palet gebruikt Dufy zwart op een meesterlijke manier, als contrast om de intensiteit van de mediterrane zon te accentueren.
De compositie van “Paysage aux oliviers” is schijnbaar moeiteloos en luchtig. Dufy jongleert met kleuren en vormen alsof het niets is. Maar net als bij een jongleur is balans en precisie essentieel om een elegant resultaat te bekomen. Terwijl de elementen op de voorgrond erg gedetailleerd zijn, worden ze steeds schetsmatiger naar de verte toe om te eindigen in een wazig gebergte. Dufy’s penseelstreek is gezwind en dynamisch en toont hoe zelfzeker zijn techniek is. Bevrijd van contouren lijken kleuren hun eigen weg te kiezen. Onze blik glijdt via de verschillende groen- en bruinschakeringen naar de verte, begeleid door de kromming in de weg. Boven het grillige geboomte sterkt de kalmte van de lege lucht zich uit.
De combinatie van het harde zwart en sterke blauwgroene tonen met zachte tinten en ritmische golvende beweging zijn een streling voor het oog. De repetitie van streepjes, penseelstreken en toetsen geven de cadans aan. Als geen ander had Dufy de gave om muziek en plezier weer te geven op het doek. Hij pretendeerde geen illusie van realiteit te scheppen, met precieze weergave van perspectief of volume, maar “Paysage aux oliviers” is een magisch, immaterieel landschap dat dichter aanleunt bij poëzie.
Surrealisme
René Magritte brengt droombeelden tot werkelijkheid in zijn oeuvre. Van hem zijn er twee werken in balpen, beide voorheen afkomst uit de collectie van Emile en Stephy Langui: “Le seize septembre” (1956) en “Compositie met appel en pijp” (1966). “Sphinges” (1972) is een mysterie in olieverf van Leonor Fini. Victor Servranckx waagt zicht als één van de weinige Belgische kunstenaars aan het abstract surrealisme. Hij creëert een meeslepende compositie in “Opus 2 (Complexe sensuel ou Grand remous)” (1936).
Lot 215. Victor Servranckx - Opus 2 (Complexe sensuel ou Grand remous) (1936) - Est. € 40.000-60.000
Surrealistische structuren van Servranckx
Het kolkt, het draait, het deint. Een ontploffing en een implosie. Iets ontstaat, sterft weg, transformeert. Victor Servranckx verbeeldt oerkracht – en zijn verbeelding is een grenzeloze uitbarsting van energie. Hij verbeeldt het leven, de aarde, de ruimte en al wat cyclisch met elkaar geconnecteerd is. Om dit weer te geven creëert Servranckx biomorfe taferelen waarin hij structuren en materie representeert, die in een vloeiende, ritmische dynamiek een synergetisch geheel vormen.
Het schilderij “Opus 2 – Complexe sensuel ou Grand remous” (1936) is een draaikolk van structuren en motieven die doen denken aan de fysische kenmerken van mineralen of fossielen. Elementen die uit het diepst van onze aardkluit komen en een geschiedenis incarneren die de mensheid ver vooraf gaat. De compositie van “Opus 2” is stormachtig, maar verrassend evenwichtig. Bewegingen en kleuren transformeren. De volle, donkere blauwe en bruine tonen komen uit de diepte van de oceaan of ver uit te ruimte.
Als prominent lid van de Brusselse avant-garde, was Victor Servranckx één van de meest internationale kunstenaars van zijn tijd. Hij had contact met collega’s als Fernand Léger en Marcel Duchamp. Reeds aan de Brusselse academie, waar hij zich in 1913 inschreef, bleek hij een talentvolle leerling. Zijn studiegenoten waren onder meer Karel Maes, Pierre-Louis Flouquet en René Magritte, met wie hij elk later intensief zou samenwerken.
"Cette première génération d’ « abstracteurs » perdit confiance et abandonna la partie. Seule l’œuvre de Servranckx prend du volume et devient une affirmation capitale de la peinture flamande et européenne" (Paul Haesaerts in “Histoire de la peinture moderne en Flandre” 1960)
In de jaren 30 dreef Servranckx’ stijl meer en meer richting abstract surrealisme, weg van de geometrische abstractie. Geen surrealisme zoals dat van René Magritte, met theatrale droombeelden, maar bevreemdende taferelen met organische motieven die doen denken aan Max Ernst of Wassily Kandinsky, met oog voor de psychologie en innerlijke drijfveren van de mens en de sluimerende besognes van de maatschappij aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog.
Modernistische expressies
Oscar Jespers sculpteert een prachtig “Vrouwenhoofd (Blanche Charlet)”. Zijn neiging naar art deco blijkt uit het garçonne-kapsel en de nadruk op het lijnenspel van het gezicht en het kapsel. Het visuele vocabularium van Jean Brusselmans valt onmiddellijk op. Van hem is er een bijzonder bloemstuk “Les lilas” (1939). Ossip Zadkine zoekt steeds nieuwe vormen om klassiek geïnspireerde figuren uit de beelden. De sculptuur in brons “Arlequin couché” (1941-1944) geeft bovendien uitdrukking aan Zadkines innerlijke strijd tijdens zijn ballingschap in New York.
Lot 428. Raoul De Keyser - Zeven voor Jeanne 2 (1980) - Est. € 30.000-40.000
Zeven voor Jeanne
In 1980 worden in de galerie van Jeanne Buytaert aan de Jan Van Rijswijcklaan te Antwerpen zeven werken van Raoul De Keyser tentoongesteld. Logischerwijze heet de expositie “Zeven voor Jeanne”, en tegelijk wordt dit de titel voor elk van de zeven nieuwe schilderijen die de tentoonstelling vormen.
Het artistieke vocabularium van De Keyser verandert rond 1980. Zijn stijl wordt minder rigide. Hij snijdt nieuwe onderwerpen aan in zijn onderzoek naar de picturale en compositorische mogelijkheden van doek, kleur en lijn. In deze periode maakt hij verschillende reeksen, waaronder “Zeven voor Jeanne”. Ze hebben één en hetzelfde vierkante formaat van 52 x 52 x 3 cm, maar de motieven op deze doeken zijn telkens verschillend, net als de manier waarop de compositie op het doek is gebracht.
De Keyser verkent in deze reeks nieuwe elementen en methoden die hij de daaropvolgende jaren verder zal ontwikkelen. Het werk hier op veiling toont de driehoekige vorm die steeds weerkeert in De Keysers oeuvre. Hier is hij aangebracht in een duidelijk afgelijnd silhouet, met egale kleurvlakken. Andere werken uit de reeks tonen dan weer een expressiever penseel, een monochroom vlak of een repetitief patroon. De serie is een staalkaart van het artistieke experiment dat De Keyser in die jaren aanvangt.
Kunst van eigen bodem
Wie zijn collectie met hedendaagse, Belgische kunstenaars wil uitbreiden komt zeker aan zijn trekken deze veiling, bijvoorbeeld met het interessante schilderij van Luc Tuymans getiteld “Grafiek” (1987). Een minimalistisch landschap herleid tot kleur en lijn, dat is het handelsmerk van Raoul De Keyser en de essentie van het schilderij “Zeven voor Jeanne 2” (1980). Er worden onder meer twee grote “Water Lilies” uit de reeks Les jardins van Arne Quinze geveild. Één van de omvangrijkste loten in deze catalogus is de narratieve installatie van Rinus Van de Velde, “Where clouds become sculptures and a dog talks philosophy” (2015), het onderwerp van de tentoonstelling bij Tim Van Laere in 2015.
Lot 569. Rinus Van de Velde - Where clouds become sculptures and a dog talks philosophy (2015) - Est. € 10.000-15.000