Overzicht kunstwerken

Herkomst Lens Fine Art, Antwerpen

Tentoonstelling "Letterenhuisfestival: Ieder zijn Claus"
Letterenhuis, Antwerpen 2018, afb. op de omslag
van het progammaboekje

Herkomst Gal. Sabine Wachters, Knokke-Heist

Literatuur "Folon. Sculpturen" Uitg. Snoeck, Gent 2008, cf. p. 206-207 afb. van een groter exemplaar

Herkomst coll. Philippe Braem

Literatuur "Jacob et Abel Grimmer. Catalogue raisonné" Reine de Bertier de Sauvigny, La Renaissance du Livre 1991, cf. afb. 49 & 51 (afb. van andere versies)

Literatuur "Gust. De Smet. Kroniek, Kunsthistorische analyse" Piet Boyens, Antwerpen 1989, cf. cat. nr. 81 (afb. van een vergelijkbare compositie)
De authenticiteit van dit werk werd bevestigd door de heer Piet Boyens

Tentoonstelling "Exposition d'oeuvres récentes de Théo Van Rysselberghe" Gal. Georges Giroux, Brussel 10-21.04.1926, nrs. 13 tot 24 (12 werken uit deze reeks daar tentoongesteld)
"Retrospectieve Théo Van Rysselberghe" MSK, Gent 1962, cat. nr. 159 (hier getiteld "Fontaine aux statues") Literatuur "Théo Van Rysselberghe. Catalogue raisonné" Ronald Feltkamp, Les Éditions de l'amateur/ Éditions Racine, Brussel 2003, nr. P-061, p. 454 afb.
"Mons & Coeur du Hainaut: Guide d'architecture moderne et contemporaine 1885-2015" Ed. Mardaga, Brussel 2015, p. 268-269 (ivm 'Le Pachy')
Wij bedanken de heer Olivier Bertrand voor de informatie die hij zo vriendelijk was ons te verstrekken voor bovenvermeld werk, dat zal worden opgenomen in zijn oeuvrecatalogus in voorbereiding Herkomst coll. Léon Guinotte (1870-1950), industrieel, advocaat en politicus.
coll. Max Boël - Anna Guinotte, Brussel
veiling Palais Galliéra, Paris 15/06/1965, lot 157
veiling Campo nr. 79, Antwerpen 19/10/1969, lot 562




Théo Van Rysselberghe – Een vleugje Côte d’Azur in Mariemont

Het zuiden van Europa, de Provence in het bijzonder, had het kunstenaarshart van Théo Van Rysselberghe volledig ingepalmd. Hij was begeesterd door de warme kleuren, het mediterrane licht en de betoverende omgevingen. Het is in deze streek dat hij een groot deel van zijn carrière zal vertoeven. Wanneer hij in 1917 de opdracht krijgt van de Brusselse industrieel en filantroop Léon Guinotte (1870-1950) om 17 werken te schilderen voor zijn villa Le Pachy in Mariemont, laat Van Rysselberghe zich inspireren door de poëzie die hij vond in de idyllische tuinzichten die de Côte d’Azur rijk is. “Fontaine aux statues à Mazargues” stelt een zicht voor op het park en de waterpartijen rondom de Villa Magalone te Mazargues, Marseille. Op een deel van dit domein zal Le Corbusier later, in 1947, zijn beroemde ‘Cité Radieuse' bouwen.

De reeks voor Le Pachy kaderde in een grootschaliger renovatieproject onder leiding van Théo’s broer en Art Nouveau-architect Octave Van Rysselberghe, die tevens Théo’s villa in Saint-Clair ontwierp. De schilderijen werden gerealiseerd tussen 1920 en 1924. Van Rysselberghe had, als broer van twee architecten en vriend van Henry Van de Velde, een verlangen naar het creëren van groots opgezette, harmonieuze ensembles voor huiselijke interieurs, zoals bijvoorbeeld ook de Villa Nocard in Neuilly. Deze tendens hingen ook andere kunstenaars van zijn generatie aan, zoals Edouard Vuillard en Pierre Bonnard. Volgens hen ligt de fundamentele opdracht van de kunstenaar in verschillende aspecten van het leven en beperkt hun talent zich niet enkel tot een schildersezel.

In deze jaren is Van Rysselberghe afgestapt van het rigoureuze pointillisme, zonder dat zijn palet aan intensiteit inboet. De toets is vrijer en gevarieerder, de kleuren genuanceerder en vervloeien in elkaar. De delicate roze, groene en blauwe tinten schitteren in het mediterrane licht. De schaduw van de namiddagzon, Van Rysselberghes geliefde moment om te schilderen, biedt enige verkoeling. De rust in de tuin wordt verstoord door de rimpeling op het wateroppervlak, die gesuggereerd wordt door ingenieus aangebrachte penseelstreken. Een ideaalbeeld waarbij de bewoners van Le Pachy kunnen wegdromen, of zoals Emile Verhaeren stelt:
« Cet art plonge non point dans le rêve ou l’extase mais dans une sorte de vie choisie qu’il montre sous ses aspects de santé et de beauté. Du bonheur frais y circule sans qu’on songe aux idylles des anciens poètes, ni au paradis classique. La donnée n’en est en rien littéraire. Ce ne sont que de belles chairs, heureuses de se déployer, nues et claires, parmi les caresses de l’eau et du soleil. »

Herkomst Gal. Van de Loo, München
Simoens Gal., Antwerpen




ALECHINSKY - VRIJHEID BLIJHEID

“Zal ik maar beginnen? Zal ik maar beginnen met kleine lijntjes, kleine kruisjes, kleine puntjes of met iets groots dat van hier naar daar gaat, met een grote vlek die me zal aankijken, of met een idee? Zal ik maar beginnen met het doek een beetje te strelen omdat ik droom dat het al af is? Nee, ik begin eraan.” (Alechinsky, Parijs, september 1953)

En alzo begint Alechinsky aan dit bijzondere werk. Ongedwongen, zijn gevoel volgend brengt hij de acrylverf aan op het canvas. De kunstenaar laat zijn hand de vrije beweging: nu eens met kalme, elegante lijnen in warm oker, dan weer met bruuske, hevige penseelstreken in fel blauw en groen. Het is deze hand die Alechinsky’s fantastische verhalen vertelt en uitdrukking geeft aan de wereld zoals hij die ervaart. Er gaat een spontane energie van uit. De duidelijke aanwezigheid van de geste als expressief middel doet eerder denken aan het Amerikaanse abstract expressionisme dan aan Cobra.

Het resultaat is een blij kleurenspel dat instant verrukte vrolijkheid en verwondering oproept. Maar ook toeval en het onderbewuste hebben een belangrijke rol: de beelden die verstopt zitten in de kleurenpracht zijn helemaal niet eenduidig. Alechinsky koestert een grote liefde voor taal, zoals blijkt uit zijn poëtische titels die ons enigszins in de richting van het verhaal duwen. Verder worden we als toeschouwer beproefd onze eigen creativiteit aan te spreken en zo bij te dragen aan de totstandkoming van het uiteindelijke beeld. Het beeld van de kunstenaar wordt zo ook het beeld van de kijker.

“L’invention de la brouette”, zo luidt de titel van dit oeuvre majeure – om het met de woorden van de kunstenaar zelf te zeggen. Alechinsky maakt het ons als kijker niet makkelijk. Er zijn inderdaad wielen te zien. Vormen de lijnen een kruiwagen? Is dat mysterieuze hoofd onderaan de uitvinder? Misschien wil de kunstenaar ons vertellen over de uitvinding van het wiel en vervlecht hij titel en beeld als totum pro parte. Of misschien is er nog een andere insteek, die te maken heeft met Alechinsky’s reis naar Lapland in 1974, waar hij het werk schildert in het atelier van zijn vriend Bengt Lindström te Sundsvall (Zweden). De lokale verhalen, sagen en legenden – waar hij zo dol op is – zijn hem zeker ter oren gekomen en hebben hem allicht geïnspireerd bij de creatie van dit beeld. Het is tenslotte aan de kijker en zijn fantasie om het verhaal verder af te maken.

Literatuur "César. Catalogue Raisonné. Vol. I 1947-1964" Denyse Durand-Ruel, Éditions de la Différence, Paris 1994, cf. nr. 258 afb. Herkomst Gal. Sabine Wachters, Knokke-Heist

Tentoonstelling "Mimmo Rotella. Antologica" Palazzo Lafranchi, Pisa 2001, tent. cat., p. 301 afb.
"Mimmo Rotella Cinecittà" Frittelli arte contemporanea, Firenze 2006, tent. cat., p. 72 & 188 afb. Herkomst privécoll., Milano

Literatuur "Rik Poot" Marnix Neerman Gallery, Brugge 1986, cf. p. 15 afb. Herkomst coll. van de kunstenaar

Herkomst Gal. Guy Pieters, Knokke

Literatuur "Gaston Bertrand. Catalogue raisonné de l'oeuvre peint" Caroline Bricmont & Serge Goyens de Heusch, Éd. Fondation Gaston Bertrand, Brussel 2001, nr. 1121 p. 147 afb. Herkomst Gal. Richard Foncke, Gent (1969)

Literatuur "Théo Van Rysselberghe. Catalogue raisonné" Ronald Feltkamp, Les Éditions de l'amateur/Éditions Racine, Brussel 2003, cat. nr. 1880-004, p. 246 afb.
Wordt opgenomen in de oeuvrecatalogus in voorbereiding door de heer Olivier Bertrand

Tentoonstelling "Gustave De Smet" PvSK, Brussel 1940, nr. 54
"Gustave De Smet" Maison Haute, Bosvoorde 1959, nr. 17
"Retrospectieve tentoonstelling Gustave De Smet" KMSK, Antwerpen 1961, nr. 187 Literatuur "Gust De Smet. De mensch en zijn werk" Emile Langui, Manteau, Brussel 1945, nr. 666
"Gust. De Smet. Kroniek, Kunsthistorische analyse" Piet Boyens, Antwerpen 1989, nr. 953 afb. Herkomst coll. Tony Herbert, Kortrijk




VROUW BIJ HET VENSTER OP EEN FEESTDAG (1935)
INGETOGEN EXPRESSIONISME

“Voortaan wil ik mij inspannen het innerlijken leven te vertolken, expressief door den vorm en door de kleur.”

Het ‘Vlaams expressionisme’ dreigt weleens een verzamelterm te zijn voor kunstwerken met gelijkaardige stilistische kenmerken, hoewel hun kunstenaars erg uiteenlopende visies hanteerden. Permeke bijvoorbeeld zwoer bij een ongebreidelde vrijheid en instinctieve methodiek, terwijl Gustave De Smet gefocust was op de reflectie van het innerlijke leven binnen een beredeneerde, geordende compositie.

In 1930 verhuist De Smet naar Deurle, waar hij de rest van zijn leven zal blijven. Onderwerpen vindt hij bij voorkeur in de eigen omgeving. “Vrouw bij het venster op een feestdag” toont een mijmerende volksvrouw in een interieur zonder franjes. De sobere ornamenten reflecteren haar immanente gemoedsrust: een kopje op de kast, een schilderij tegen de muur, een vaas met bloemen.

De rust en eenvoud die de archaïsche figuur uitstraalt suggereren een zweem van tijdloosheid. Het openstaande raam biedt echter een blik op de dagelijkse realiteit in het dorp. De twee vlaggen zijn een minimalistisch maar ingenieus trucje van De Smet om de feestelijkheden de woonkamer in te leiden en een hint van frivoliteit toe te voegen.

De robuustheid uit De Smets vroegere jaren krijgt in deze periode een milder kantje. Het rijke palet aan warme aarde- en herfsttinten wordt aangevuld met zwarte tonen die het geheel een fluwelig effect geven. Kleur krijgt meer vrijheid en de penseelstreek wordt zelfs zichtbaar: enkele doelgerichte toetsen doen het tafelblad vibreren en de zware wolken aanzwellen in de verte, zonder evenwel te vervallen in een kakafonie.

Tentoonstelling "Salon Kunst van Heden" Feestzaal, Antwerpen 1940, nr. 189
"Edgard Tytgat" Société Royale des Beaux-Arts, Verviers 1941, nr. 24
"Edgard Tytgat" PvSK, Brussel 1942, nr. 20
"Exposicion de Arte Belga Contemporaneo" Museo Nacional de Bellas Artes, Buenos Aires 1948, nr. 74
"48e Vierjaarlijks Salon van Schone Kunsten" MSK, Gent 1950, nr. 476 Literatuur "Edgard Tytgat. Beschrijvende catalogus van zijn geschilderde oeuvre, opgemaakt met de medewerking van Mevrouw Gisèle Ollinger-Zinque" Albert Dasnoy, Laconti S.A., Brussel 1965, nr. 361 afb. Herkomst coll. mevr. Maria Tytgat, Brussel

Tentoonstelling "Rétrospective des oeuvres de Jakob Smits" PvSK, Brussel 1931, nr. 134
"Retrospectieve Jakob Smits" Museum Boymans, Rotterdam 1937, nr. 111
"Herdenkingstentoonstelling Jakob Smits" Gal. Apollo, Brussel 1943, nr. 11
"Jakob Smits" Museum Albert Van Dyck, Schilde 2001, nr. 85 afb.
"Ontmoeting met Jakob Smits, schilder der Kempen" Adrien Swartenbroeckx, Koninklijk Leesgezelschap, Hasselt 2003, p. 112 afb. Literatuur "Flandre. Essai sur l'art flamand depuis 1880. L'impressionnisme" Luc & Paul Haesaerts, Éditions des Chroniques du Jour, Paris 1931, p. 308 afb. Herkomst mevr. Jakob Smits
coll. F. Van Gelder, Brussel
coll. Louis Franck, Antwerpen

Tentoonstelling Gal. Le Centaure, Brussel (volgens overlevering) Herkomst coll. Sam Salz

Herkomst Gal. Veranneman, Brussel, daar aangekocht door de vorige eigenaar

Literatuur "Amédée Cortier. De abstracte werken 1961-1975" Eric Pil, Ludion/Cera 2007, nr. 126, p. 157 afb.
"Amédée Cortier" Ronny Van de Velde 2018, p. 62-63 afb.

Literatuur "George Grard. Monografie/Oeuvre-Catalogus" Stichting George Grard, Uitg. Stichting Kunstboek 1995, cf. cat. nr. 105

Literatuur Wordt opgenomen in de archieven Maurice Wyckaert Herkomst coll. Willy Van den Bussche, Brugge

Herkomst door de huidige eigenaar rechtstreeks verworven van de kunstenaar